อิมามอาลี (อ) กล่าวว่า
✍️ الجَاهِلُ صَغيرٌ وإن كانَ شَيخًا، والعالِمُ كَبيرٌ وإن كانَ حَدَثًا
✍️ คนไม่รู้ คือเด็ก แม้ว่าจะสูงวัย ส่วนผู้รู้ คือผู้ใหญ่ แม้จะยังเยาว์วัย
คำกล่าวนี้ของอิหม่ามอาลี (อ.) แสดงถึงปรัชญาลึกซึ้งในเรื่องการให้คุณค่ากับความรู้และความเข้าใจ ซึ่งเป็นสิ่งที่ยกระดับความเป็นมนุษย์ และชี้ให้เห็นว่าความรู้ไม่ได้จำกัดอยู่ที่อายุของบุคคล แต่เป็นคุณสมบัติสำคัญที่แสดงถึงวุฒิภาวะทางปัญญา
ความหมายที่ซ่อนอยู่ในคำกล่าวนี้
ผู้ที่ไร้ความรู้ (الجهل) แม้จะมีอายุหรือประสบการณ์ชีวิตมาก แต่หากขาดปัญญาและความเข้าใจในหลักการของชีวิต ก็เปรียบเสมือนเด็กที่ยังขาดความพร้อมในทางจิตใจและความสามารถในการตัดสินใจอย่างถูกต้อง
ในทางกลับกัน, ผู้รู้ (العالم) แม้จะยังเยาว์วัย แต่ถ้ามีความเข้าใจ มีวิจารณญาณ และใช้ชีวิตด้วยหลักปัญญา เขาย่อมได้รับการยกย่องให้เป็นผู้ใหญ่ในสายตาของคนทั่วไป
อิหม่ามอาลี (อ.) ไม่เพียงแค่เตือนถึงคุณค่าของความรู้ แต่ยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาตนเองผ่านการเรียนรู้ เพราะความรู้คือสิ่งที่เปลี่ยนแปลงมนุษย์จากภายใน ทำให้เขาสามารถพึ่งพาตนเองและช่วยเหลือผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความสำคัญของความรู้ในอิสลาม
ในศาสนาอิสลาม, ความรู้ถูกยกย่องเป็นพลังอันยิ่งใหญ่ที่สามารถนำพามนุษย์ให้หลุดพ้นจากความมืดแห่งความไม่รู้ และพัฒนาไปสู่ความเจริญทั้งทางจิตใจและสังคม พระมหาคัมภีร์อัลกุรอานกล่าวไว้ว่า:
قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ
“จงกล่าวเถิดว่า ผู้ที่มีความรู้ กับผู้ที่ไม่มีความรู้ จะเท่าเทียมกันได้หรือ?” (อัลกุรอาน 39:9)
อิหม่ามอาลี (อ.) ยังได้กล่าวอีกว่า:
العِلمُ يُهتَدَى به الطَّريق، والجهلُ يُضلُّ به صاحبه
“ความรู้คือนำทางให้ชีวิต ส่วนความไม่รู้คือหลุมพรางที่ทำให้หลงทาง”
บทเรียนสำหรับยุคปัจจุบัน
ในสังคมปัจจุบันที่ข้อมูลและเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในทุกด้านของชีวิต คำสอนนี้ยิ่งทวีความสำคัญ การเรียนรู้ไม่ได้หมายถึงแค่การรับข้อมูลจำนวนมาก แต่หมายถึงการนำข้อมูลนั้นมาใช้ให้เกิดประโยชน์อย่างถูกต้อง เพื่อพัฒนาตนเองและสร้างสรรค์สิ่งดี ๆ ให้กับสังคม
ผู้ที่แสวงหาความรู้ในวันนี้ไม่ว่าจะอยู่ในวัยใด ย่อมมีโอกาสที่จะเติบโตทางปัญญาและได้รับการยกย่อง เพราะในยุคที่การเรียนรู้ไร้พรมแดน การศึกษาและการพัฒนาตนเองเป็นสิ่งที่ทำได้ตลอดชีวิต
ความเชื่อมโยงกับคำกล่าวนี้ในชีวิตประจำวัน
คำกล่าวของอิหม่ามอาลี (อ.) ยังเตือนเราให้หลีกเลี่ยงการตัดสินคนเพียงจากรูปลักษณ์ภายนอกหรืออายุ แต่ให้มองไปที่คุณค่าของความรู้และการกระทำที่เขาแสดงออก การให้เกียรติผู้มีความรู้และเปิดใจเรียนรู้จากผู้อื่นคือคุณสมบัติที่ช่วยให้เราพัฒนาไปในทางที่ดี
ความรู้เป็นทรัพย์สินที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของมนุษย์ ไม่ใช่แค่ในเชิงโลกียะเท่านั้น แต่ยังเป็นเสาหลักที่สำคัญในทางจิตวิญญาณอีกด้วย คำกล่าวของอิหม่ามอาลี (อ.) เตือนให้เรามุ่งมั่นแสวงหาความรู้ และใช้ความรู้นั้นเพื่อยกระดับตนเองและสังคม เพราะความรู้คือเครื่องหมายของการเติบโตที่แท้จริง และผู้ที่มีความรู้อยู่ในตัว จะเป็นผู้ใหญ่เสมอ ไม่ว่าจะอยู่ในวัยใดก็ตาม.
