ตลอดหลายปีที่ผ่านมา การปรากฏตัวของรัสเซียในซีเรียถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยรักษาดุลอำนาจในภูมิภาคนี้ แต่ในขณะนี้ มีสัญญาณที่แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงยุทธศาสตร์ของรัสเซียในซีเรีย ซึ่งอาจนำไปสู่การถอนตัวในที่สุด
ภาพถ่ายดาวเทียมล่าสุดเผยให้เห็นฐานทัพอากาศ Hmeimim ของรัสเซียในซีเรียกำลังเข้าสู่กระบวนการถอนกำลัง โดยมีการขนย้ายอุปกรณ์ทางการทหาร เช่น ระบบป้องกันภัยทางอากาศ S-400 และเฮลิคอปเตอร์ Ka-52 กลับไปรัสเซีย นอกจากนี้ยังมีรายงานว่ากองกำลังบางส่วนของรัสเซียได้ย้ายจากซีเรียไปยังลิเบีย เหตุการณ์เหล่านี้แสดงให้เห็นว่ารัสเซียอาจกำลังเตรียมถอนตัวจากซีเรียอย่างเป็นขั้นตอน ซึ่งอาจยุติการปรากฏตัวของรัสเซียในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนหลังจากผ่านมาห้าทศวรรษ
บทบาทของตุรกีในสถานการณ์ปัจจุบัน
การถอนตัวของรัสเซียอาจเปิดโอกาสให้ตุรกี ซึ่งพยายามเพิ่มบทบาทของตัวเองในซีเรียมาโดยตลอด ใช้สถานการณ์นี้ให้เป็นประโยชน์ ตุรกีสามารถแสวงหาโอกาสเพื่อเพิ่มอิทธิพลในซีเรียและสร้างผลประโยชน์เชิงยุทธศาสตร์ในภูมิภาคนี้ ตลอดจนผลักดันให้เกิดความแตกแยกระหว่างรัสเซียและอิหร่านมากขึ้น
ตุรกีอาจวางแผนร่วมมือกับกลุ่มติดอาวุธในพื้นที่ หรือกระชับความสัมพันธ์กับชาติตะวันตกเพื่อสนับสนุนผลประโยชน์ของตน อย่างไรก็ตาม คำถามสำคัญคือ ตุรกีจะมีความสามารถและวิสัยทัศน์มากพอที่จะจัดการสถานการณ์นี้ให้เกิดประโยชน์ในระยะยาวได้หรือไม่?
ผลกระทบต่ออิหร่านและรัสเซีย
รัสเซียและอิหร่านเคยเป็นพันธมิตรสำคัญในการสนับสนุนรัฐบาลซีเรียในช่วงสงครามกลางเมืองที่ผ่านมา การถอนตัวของรัสเซียอาจทำให้อิหร่านต้องเผชิญกับความท้าทายใหม่ในซีเรีย รวมถึงแรงกดดันที่เพิ่มขึ้นในการรักษาเสถียรภาพของรัฐบาลซีเรีย ซึ่งจะส่งผลให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายด้านเศรษฐกิจและการทหารที่สูงขึ้น
ในขณะเดียวกัน การถอนตัวของรัสเซียยังอาจสร้างช่องว่างที่ทำให้กลุ่มก่อการร้าย เช่น กลุ่มหัวรุนแรงสายตักฟีรี กลับมาสร้างปัญหาในพื้นที่อีกครั้ง ซึ่งนอกจากจะเป็นภัยคุกคามต่อซีเรียแล้ว ยังอาจลุกลามไปยังภูมิภาคอื่นๆ เช่น เชชเนียในรัสเซีย หรือแม้แต่อิหร่าน
ความท้าทายสำหรับผู้เล่นในภูมิภาค
สถานการณ์ที่รัสเซียถอนตัวออกไป อาจส่งผลให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางยุทธศาสตร์ในซีเรียและภูมิภาคตะวันออกกลางอย่างรุนแรง ผู้เล่นทุกฝ่ายในภูมิภาคจะต้องตระหนักว่าช่องว่างทางอำนาจที่เกิดขึ้นอาจนำไปสู่การกลับมาของกลุ่มก่อการร้าย หรือการแทรกแซงของผู้มีอำนาจใหม่ในซีเรีย ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงทั้งในภูมิภาคและในระดับโลก
การถอนตัวของรัสเซียจากซีเรียถือเป็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญในสมการทางภูมิรัฐศาสตร์ ตุรกีอาจใช้โอกาสนี้ในการขยายบทบาทของตนในซีเรีย แต่จำเป็นต้องระมัดระวังผลกระทบในระยะยาว ขณะเดียวกัน อิหร่านจำเป็นต้องเตรียมรับมือกับความท้าทายที่อาจเกิดขึ้น ทั้งจากการเปลี่ยนดุลอำนาจในซีเรียและภัยคุกคามจากกลุ่มหัวรุนแรง
ท้ายที่สุด ความมั่นคงในซีเรียไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของซีเรียเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวพันกับความมั่นคงในรัสเซีย อิหร่าน และประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคนี้ หากสถานการณ์ไม่ได้รับการจัดการอย่างรอบคอบ ความเสียหายในอนาคตอาจเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้.